Mal Rejimi Nedir?

Mal Rejimi Nedir?

MAL REJİMİ

Mal Rejimi Nedir ?

Mal rejimi eşler arasındaki malların nasıl yönetileceğini , bu mallardan nasıl yararlanılacağını , ne şekilde kullanılacağını , tasarruf edileceğini , satım ,bağış , rehin gibi hangi ayni haklar kuracağını ve evlilik sona ereceği zaman  aralarındaki mal varlıklarının ne şekilde paylaşılacağını ve tasfiye edileceğidir.

Eşler ve nişanlı kişiler aralarında Türk Medeni Kanununun sınırlı sayıda öngörmüş olduğu mal rejimlerinden birini serbestçe kararlaştırabilirler. Bunlar mal ayrılığı rejimi , paylaşmalı mal ayrılığı ve mal ortaklığı rejimidir. Eğer eşler aralarında serbestçe bir mal rejimi kararlaştırılmazlarsa evlendikleri andan itibaren yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimine tabii olurlar.

Mal Rejimi Sözleşmesi

Eşler arasında yapılacak olan mal rejimi sözleşmesi evlenmeden önce veya sonra yapılabilmektedir. Mal rejimi sözleşmesi noterlerde düzenleme veya onaylama şeklinde yapılabilir ya da eşler evlenme başvurusu yaparken yazılı olarak hangi mal rejimini benimsediklerini bildirirler.Eşler aralarında yapacakları mal rejimi sözleşmesiyle her zaman kanunda sınırlı sayıda belirtilmiş olan mal rejimlerinden birini seçebilirler.Mal rejimi sözleşmesinin eşler tarafından ya da temsilcileri tarafından imzalanması gerekir.Eğer eşler vesayet altındaysalar bu durumda mal rejimi sözleşmesi için vesayet makamının da izni gerekmektedir.Mal rejimi davarlında görevli mahkeme aile mahkemesidir .Yetkili mahkeme ise eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesi veya eşlerin son 6 aydan beri birlikte oturduğu yer mahkemesidir.

Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi

Edinilmiş mallara katılma rejimi edinilmiş mallar ile eşlerden her birinin kişisel mallarını kapsar. Edinilmiş mal rejimi yasal mal rejimidir. Edinilmiş mal kapsamında sayılanlar;

• Çalışmanın karşılığı olan edimler
• Sosyal güvenlik ve yardım kurumlarının veya personele yardım amacıyla kurulan sandık vb. yaptığı ödemeler
• Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar
• Kişisel malların gelirleri
• Edinilmiş malların yerine geçen değerlerdir.

Edinilmiş Mal Kapsamına Girmeyen Kişisel Mallar

TMK m.220 ‘ye göre aşağıdaki mallar kişisel mal olarak kabul edilir ;

• Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya,
• Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri,
• Manevî tazminat alacakları,
• Kişisel mallar yerine geçen değerler,
• Ziynet eşyaları (Düğünde takılan takılar saat gibi erkeğin kullanımına özgü olanlar haricinde kim tarafından takılmış olursa olsun kadına bağışlanmış sayılır.

 Mal Ayrılığı Rejimi

Mal ayrılığı rejimi tarafların kendi mallarından ve borçlarından ayrı ayrı sorumlu olmalarıdır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 242. maddesinde düzenlendiği üzere eşlerden her biri, yasal sınırlar içerisinde kendi malvarlığı üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf haklarını korur. Devamında düzenlenen 243. maddeye göre ise ispat, borçlardan sorumluluk ve paylı mülkün özgülenmesi konularında paylaşmalı mal ayrılığı rejimine ilişkin hükümler uygulanır. Eşlerden her biri, kendi borçlarından bütün malvarlığıyla sorumludur.

Olağan Ve Olağanüstü Mal Ayrılığı Rejimi

Türk Medeni Kanunumuza göre eşlerin korunması amacıyla edilmiş mallara katılma rejimi  mal ortaklığı veya paylaşmalı mal ayrılığı rejimlerinden biri kendiliğinden veya mahkeme kararı ile mal ayrılığına dönüşebilir. Burada malların tasfiyesi  mal rejimine ilişkin hükümlere göre yapılır.

Olağanüstü mal rejimine geçilmesini eşlerden biri veya alacaklılar isteyebilirler.

1.Eşlerden Birinin Talebi Üzerine Mal Ayrılığına Geçiş: Haklı sebep olması durumunda eşlerden biri mal ayrılığına geçilmesini mahkemeden isteyebilir.Bu haklı sebepler ; diğer eşe ait malvarlığının borca batık veya ortaklıktaki payının haczedilmiş olması , diğer eşin , istemde bulunanın veya ortaklığın menfaatlerinin tehlikeye düşmüş olması ,diğer eşin sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun olması gibi durumlarda eşlerden birinin talebi üzerine olağanüstü mal ayrılığı rejimine geçilebilir.

2.Alacaklılardan Birinin Talebi Üzerine Mal Ayrılığı Rejimine Geçiş: Alacaklılardan birinin talebi üzerine ,cebri icra halinde ve mal ortaklığı söz konusu ise eşlerden birine karşı icra takibinde bulunan alacaklı haczin uygulanmasında zarara uğrarsa , hakimden mal ayrılığına karar verilmesini isteyebilir.

3.Kendiliğinden Mal Ayrılığın Rejimine  Geçiş: İflas durumunda eşler arasındaki mal ortaklığı kendiliğinden mal ayrılığı rejimine dönüşmektedir.

Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi

Paylaşmalı mal ayrılığı rejimin her iki tarafın da kişisel mallarını yönetmesi, tasarruf etmesi ve her eşin kendi mallarına ait borçlarından sorumluluğu ayrıdır. Ancak eşlerden biri tarafından paylaşmalı mal ayrılığı rejiminin kurulmasından sonra edinilen, ailenin ortak kullanımına özgülenmiş mallar, ailenin geleceğini güvence altına almaya yönelik yatırımlar veya bunların yerine geçen değerler, mal rejiminin sona ermesi hâlinde eşler arasında eşit olarak paylaşılacaktır.

Mal Ortaklığı Rejimi

Mal ortaklığı rejimi eşlerin edinilmiş malları ve her birinin kişisel eşyalarının toplamından oluşmaktadır.  Mal ortaklığı genel mal ortaklığı ve sınırlı mal ortaklığı olmak üzere iki gruptan oluşmaktadır. Olağan yönetim dışındaki işlerde eşlerin birlikte hareket etmeleri zorunludur. Eşlerin söz konusu işi tek başlarına yamaları diğerinin rızasını almak suretiyle söz konusu olabilir. Diğer eş haklı bir sebebi olmadan rızasını vermekten kaçınırsa istemde bulunan eşin evlilik birliğinin temsili hükümleri çerçevesinde hakime başvurabilir. Mal ortaklığı rejiminde eşlerin ortaklık mallarına girecek olan bir mirasın reddi diğer eşin oluruna bağlıdır, yani mutlaka izin alınması gerekmektedir

Mal Rejimi Davalarında İspat

Mal rejimi davalarında genel kural iddia ve savunmanın her türlü kesin ve tanık dahil taktiri delillerle kanıtlanmasıdır. Bir malın kendisine ait olduğunu iddia eden eş iddiasını ispatla yükümlüdür , hangi eşe ait olduğu tespit edilemeyen ve ispatlanamayan malların eşlerin birlikte mülkiyetlerinde olduğu kabul edilir ve bir eşin bütün malları aksi ispat edilene dek edinilmiş maldır.