Boşanma Davası ve Sonuçları
Boşanma Davası Nedir ?
Boşanma geçerli olarak kurulmuş olan bir evliliğin eşlerin sağlığında veya eşlerden birinin gaipliğine karar verilmesi durumunda kanunda öngörülen sebep ve koşullara dayanılarak mahkeme kararıyla sona erdirilmesidir.
Boşanma Davasının Sebepleri
Kanunumuzda boşanma sebepleri genel ve özel boşanma sebepleri olarak ikiye ayrılmaktadır.
Türk Medeni Kanunumuza göre özel boşanma sebepleri; zina , hayata kast pek kötü veya onur kırıcı davranış , suç işleme , haysiyetsiz hayat sürme , terk ve akıl hastalığı olarak sınırlı sayıda düzenlenmiştir.
Zina: Eşlerden biri zina ederse diğer eş boşanma davası açabilir ancak dava hakkı olan eş zinayı öğrendiği tarihten itibaren 6 ay ve herhalde zinanın üzerinden 5 yıl geçmekle dava hakkını kaybeder ve zinayı affeden eşin dava hakkı yoktur. Zina mutlak bir boşanma sebebidir. Zina (aldatma) sebebine dayalı çekişmeli boşanma davalarında Yargıtay tarafından ayrıca şu kriterleri belirlenmiştir ; kadın veya erkeğin yalnızken ortak konuta karşı cinsten birini alması zinanın varlığına işaret eder , eşlerden birinin karşı cinsten biriyle düzenli bir şekilde gece-gündüz telefonda görüşmesi zinanın varlığına işaret eder , eşlerden biri evlilik dışı ilişkiye girdiği başka bir kişiden çocuk sahibi olduğu takdirde zina (aldatma) ispatlanmış olur.
Hayata Kast Pek Kötü Veya Onur Kırıcı Davranış: Eşlerden her biri diğer eş tarafından hayatına kast edilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır şekilde onur kırıcı davranışta bulunması sebebiyle boşanma davası açabilecektir. Dava hakkı olan eş bu davranışı öğrenmesinden itibaren 6 ay ve herhalde davranışın üzerinden 5 yıl geçmesiyle dava hakkını kaybeder. Bilmeliyiz ki bu davranışları affeden eşin dava hakkı yoktur.
Suç İşleme Ve Haysiyetsiz Hayat Sürme: Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu davranışlarında ötürü diğer eşin onunla birlikte yaşaması beklenmez hale gelirse bu eş her zaman boşanma davası açabilir.
Terk: Eşlerden biri evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğer eşi terk ederse veya haklı sebebi olmaksızın ortak konuta dönmediği taktirde ayrılık en az 6 ay sürüp devam ederse istem üzerine hakim tarafından yapılan eşin evine dönmesine ilişkin ihtar da sonuçsuz kalırsa terk edilen eş terke dayalı boşanma davası açabilecektir.
Akıl Hastalığı: Akıl hastalığı nisbi bir boşanma sebebidir. Eşlerden birinin akıl hastası olması sebebiyle diğer eş için evlilik çekilmez hale gelirse ve hastalığın geçmesine olanak yoksa ve bu durum resmi sağlık raporu ile kanıtlanmışsa diğer eş akıl hastalığına dayanarak boşanma davası açabilecektir.
Türk Medeni Kanunumuza göre genel boşanma sebepleri; evlilik birliğinin temelden sarsılması, fiili ayrılık sebebi ve tarafların anlaşmasıdır.
Çekişmeli Boşanma Davası
Çekişmeli boşanma davası her türlü boşanma sebebine dayanılarak açılabilecek olan eşler arasında boşanmanın sonuçları ve velayet, nafaka , tazminat vb. konularda anlaşma sağlanamayan boşanma davasıdır.Çekişmeli boşanma davaları uzun sürmektedir ve eşler bu süreçte yıpranmaktadır.Çekişmeli boşanma davası açılabilmesi geçerli bir evlenme olmalıdır.Dini nikahlı kişiler arasında boşanma davası görülmesi mümkün değildir.Boşanma davasını taraflardan biri açabileceği gibi iki taraf birlikte de açabilir.Çekişmeli boşanma davasında görevli mahkeme aile mahkemesidir.Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemeleri aile mahkemesi sıfatıyla görevlidir.Yetkili mahkeme ise eşlerden birinin son 6 aydan beri birlikte oturmuş olduğu yerleşim yeri ya da eşlerden birinin yerleşim yeridir. Çekişmeli boşanma davasında dilekçeler teatisi aşaması vardır yani dava bir dilekçeyle açılır sonrasında bu dilekçe karşı tarafa tebliğ edilir. Karşı taraf bu dilekçeye 2 haftalık süre içerisinde cevap vermelidir. Karşı taraf , dilekçeye cevap verince davayı açan tarafta 2 haftalık süre içinde cevaba cevap dilekçesi verir.Bunun üzerine karşı tarafta 2 haftalık süre içerinde ikinci cevap dilekçesini verir.İki haftalık süreler dilekçelerin tebliğ tarihinden itibaren işlemeye başlar.Taraflar cevap dilekçesinde değindikleri hususları ispat etmelidir ve dayandıkları delilleri cevap dilekçesinde ya da ayrı bir delil dilekçesi ile sunmalıdırlar ayrıca tanık deliline dayanıyorlarsa tanıkların ad-soyad , T.C. ve adreslerini bildiren tanık listelerini de en geç ön inceleme duruşmasına kadar vermelidirler. Boşanma davası önemli ve mutlaka avukatla takip edilmesi gereken davalardır. Bu durumda hukuki destek alınması ve avukatla ilerlemek daha olumlu sonuçlar doğurmakta ve hak kaybı yaşanmasının önüne geçilmiş olmaktadır.
Çekişmeli Boşanma Davasında İspat Ve Deliller
Çekişmeli boşanma davasında taraflar iddialarını aşağıdaki delilerle ispatlayabilirler;
- Tanık dinleterek
- Telefon görüşmesi kayıtları.mesajlar, whatsApp mesajları ve içerikleri
- Kanuna uygun şekilde elde edilmiş olan ses ve görüntü kayıtları
- Sosyal medya gönderileri , fotoğrafları , mesajları ve videoları
- Uçak , otobüs biletleri , otel kayıtları ve güvenlik kamerası görüntüleri
- Banka kayıtları , kredi kartı ekstreleri ,faturalar vb.
- Fotoğraf , video kayıtları ,günlük yazıları vb.
- Açılmış bir ceza davası , mahkumiyet vb. delil olarak gösterilebilir.
Boşanma davasında ileri sürülebilecek deliller saydıklarımızla sınırlı değildir taraflar isterse bunlar dışındaki delillerle de ispatta bulunabilirler.
Anlaşmalı Boşanma Davası
Eşlerin boşanma konusunda hem fikir olmaları ve boşanmanın fer’ileri konusunda velayet , nafaka , tazminat vb. anlaşmaları halinde ve evliliğin en az bir yıl sürmesi şartıyla anlaşmalı boşanma davası açılabilirler.Anlaşmalı boşanma davası tek celsede biter ve ortalama 1 ila 4 ay sürebilir.Tarafların anlaşmalı olarak boşanabilmeleri için öncelikle her konuda uzlaştıkları sağlam bir protokol hazırlanmalıdır.İlerde hak kaybı ve sorun yaşamamak adına anlaşmalı boşanma davası protokolünün uzman boşanma avukatına hazırlatılması büyük önem taşımaktadır.Anlaşmalı boşanma davaları için herhangi bir aile mahkemesinde dava açılabilmektedir.Eşlerin son 6 aydan beri oturduğu veya eşlerden birinin yerleşim yerinde açılma zorunluluğu yoktur.
Boşanma Davasında Tarafların Duruşmaya Katılma Zorunluluğu Var Mıdır ?
Boşanma davasında tarafların kural olarak duruşmaya katılma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak davacı taraf kendini avukatla temsil ettirmez ve duruşmaya da bizzat katılmazsa dosya işlemden kaldırılır. Bu durumda davacının 3 ay içinde davayı yenileme talebinde bulunması gerekmektedir. Aksi halde dava açılamış sayılır. Davalı taraf duruşmaya bizzat katılmaz veya kendisini avukat ile temsil ettirmez ise dava yokluğunda görülmeye devam edilir ve davalı yokluğunda yapılan işlemlere itirazda bulunamaz. Taraflar kendilerini avukat ile temsil ettirmeleri halinde duruşmalara katılmaları gerekmez bunun tek istisnası anlaşmalı boşama davasıdır. Anlaşmalı boşanma davasında tarafların avukatı dahi olsa kısa süreliğin de olsa duruşmada hazır bulunmalı ve hakime boşanma iradelerini açıklamaları gerekmektedir.
Boşanma Davasının Sonuçları
Soyadı
Boşanma hâlinde kadın, evlenme ile kazandığı kişisel durumunu korur; ancak, evlenmeden önceki soyadını yeniden alır. Eğer kadın evlenmeden önce dul idiyse hâkimden bekârlık soyadını taşımasına izin verilmesini isteyebilir. Kadının, boşandığı kocasının soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu ve bunun kocaya bir zarar vermeyeceği ispatlanırsa, istemi üzerine hakim , kocasının soyadını taşımasına izin verir. Koca, koşulların değişmesi hâlinde bu iznin kaldırılmasını isteyebilir.
Tazminat
Çekişmeli boşanma davası ile mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir. Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer tarafta manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir. Boşanmada maddi ve manevi tazminat davası, boşanma davası ile birlikte açılmamış ise, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıllık süre içinde ayrı bir dava ile açılabilir.
Velayet
Velayet çocukların bakım , gözetim , eğitim , barınma korunma ve temsi gibi görevlerin üstlenilmesidir. Çekişmeli boşanma davasında çocuğun velayetinin hangi tarafa verileceği hakim tarafından çocuğun üstün yararı gözetilerek belirlenir . Velayet verilmeyen eş ile çocuk arasında kişisel ilişki tesisi kurulur ve görüş günleri belirlenir. Mahkeme çocuğun velayetine karar verirken veya velayet değiştirilirken çocuk 8 yaş ve üzerindeyse çocuğu da dinlemeli ve görüşünü almalıdır.